Đau mỏi vai gáy không còn hiếm gặp mà đã trở thành là một trong những căn bệnh về cột sống cổ phổ biến nhất hiện nay. Bệnh này tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại khiến người bệnh mệt mỏi, khó chịu, gây khó khăn đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Vậy đau mỏi vai gáy là gì, nguyên nhân triệu chứng và phương pháp điều trị như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn cung cấp những thông tin cần thiết để trả lời cho câu hỏi trên.
1. Đau mỏi vai gáy là bệnh gì?
Đau mỏi vai gáy là tình trạng rối loạn hệ thống cơ xương khớp và các mạch máu ở vùng vai gáy. Hội chứng này là hệ quả của thói quen sinh hoạt, làm việc thiếu khoa học hoặc cũng có thể là biểu hiện của một số bệnh lý cơ xương khớp. Đau vai gáy có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng nó phổ biến hơn ở người trong độ tuổi trung niên.
Bệnh đau vai gáy thường diễn ra một cách đột ngột, bất ngờ. Có khá nhiều trường hợp bệnh nhân sau khi ngủ dậy cảm thấy đau ở vùng cổ, vùng vai và vùng gáy. Vì vậy, dấu hiệu trước tiên bệnh nhân cảm nhận được chính là đau nhức cơ, ê mỏi ở vùng cổ, vùng gáy, vùng vai và phần lưng trên.
Nếu kịp thời xử lý và khắc phục, các triệu chứng ở vùng vai gáy có thể thuyên giảm hoàn toàn chỉ trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên trong trường hợp chủ quan, đau vai gáy có thể kéo dài gây ảnh hưởng đến hiệu suất lao động, giảm mức độ tập trung, tư duy kém và tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống.
2. Phân loại bệnh đau mỏi vùng cổ vai gáy
Dựa trên thời gian diễn ra bệnh, người ta chia đau mỏi vùng cổ vai gáy thành 2 dạng là cấp tính và mạn tính.
Đau cổ vai gáy cấp tính
Bệnh xuất phát từ những chấn thương của cơ và các dây chằng hoặc sau những tai nạn, chấn thương hoặc trong khi ngủ nằm không đúng tư thế khiến cơ căng giãn quá mạnh.
Đa phần những tổn thương của dây chằng sẽ khỏi từ vài ngày đến vài tuần nhờ các chất dinh dưỡng đi từ máu đến các cơ. Người bệnh có thể kết hợp thêm các biện pháp chữa trị bằng vật lý trị liệu hỗ trợ giảm đau trong thời gian làm lành những tổn thương.
Đau cổ vai gáy mạn tính
Đây là tình trạng đau vùng cổ vai gáy diễn ra lâu dài và kèm theo các triệu chứng như cơn đau lan về một bên cánh tay cùng cảm giác tê bì, dị cảm.
Khi quan sát thấy những dấu hiệu do những tổn thương thực thể, người bệnh nên đi kiểm tra lâm sàng chuyên biệt tạo các cơ ở y tế để được chuẩn đoán bệnh một cách chính xác, tạ điều kiện để điều trị bệnh một cách kịp thời.
3. Nguyên nhân dẫn đến đau mỏi vai gáy
Đau mỏi vai gáy do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó người ta chia ra hai nhóm là nguyên nhân cơ học và nguyên nhân do các bệnh lý xương khớp.
Nguyên nhân cơ học
- Tập luyện quá sức: Vận động thể thao là điều cần thiết cho sức khỏe nhưng nếu vận động quá sức sẽ gây phản tác dụng. Đặc biệt nếu tập không đúng kỹ thuật thì nguy cơ đau vai gáy là rất cao.
- Tính chất công việc: Nếu bạn ngồi làm việc sai tư thế, ngồi một chỗ quá lâu sẽ khiến cho các cơ ở vùng cổ, vùng bả vai bị chèn ép, khí huyết lưu thông chậm và gây đau cổ vai gáy.
- Nằm ngủ sai tư thế: Khi bạn gối đầu quá cao, nằm quá lâu ở một tư thế, ngủ gục trên bàn,… thì mạch máu ở vùng cổ bị chèn ép và kém lưu thông gây đau mỏi vùng vai gáy.
- Chấn thương: Chấn thương có thể đến do chơi thể thao hoặc do tai nạn trong cuộc sống. Nếu chấn thương gây ảnh hưởng đến cột sống, gân, chằng,… thì việc bị đau mỏi hay thậm chí là viêm vai gáy là điều khó tránh khỏi.
- Nhiễm lạnh: Ngồi trước quạt hoặc chỉnh điều hòa với nhiệt độ quá thấp, tắm nước lạnh vào ban đêm, dầm mưa,… Các thói quen này khiến cơ thể bị nhiễm lạnh. Điều này làm co mao mạch ở cùng cổ dẫn đến khí huyết ngưng trệ, tổn thương dây thần kinh gây tê bì và làm cơn đau tăng lên.
- Thiếu dinh dưỡng: Khi cơ thể bị thiếu hụt chất dinh dưỡng sẽ làm dây thần kinh ngoại vi hoạt động yếu dần. Lâu ngày sẽ gây ra đau vai gáy.
Đau mỏi vai gáy xảy ra do các nguyên nhân cơ học có xu hướng thuyên giảm nhanh sau khi loại trừ yếu tố nguy cơ, nghỉ ngơi và sử dụng thuốc. Bên cạnh đó nếu bệnh khởi phát do thói quen và tư thế xấu, hội chứng đau mỏi vai gáy này chỉ làm phát sinh các triệu chứng có mức độ nhẹ và hiếm khi gây ra biến chứng nặng nề.
Nguyên nhân do bệnh lý xương khớp
Ngoài những nguyên nhân thông thường, một số bệnh lý về xương khớp có thể gây nên đau mỏi vai gáy như:
- Thoái hóa cột sống cổ: Gai xương xuất hiện do thoái hóa cột sống cổ gây chèn ép dây thần kinh vai gáy. Người sau tuổi 40 sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Vôi hóa cột sống: Căn bệnh này cũng làm hình thành các gai xương, chúng chèn ép rễ thần kinh trong ống sống gây đau cổ, đau vai gáy.
- Rối loạn chức năng thần kinh: Căn bệnh khiến dây thần kinh vùng vai gáy bị kéo giãn. Chúng khiến bạn mệt mỏi, khó ngủ và đau nhức vai gáy.
- Rối loạn khớp bả vai lồng ngực: Bệnh thường gặp ở lái xe, thợ may, nhân viên văn phòng,… do phải ngồi ở một tư thế trong thời gian dài. Bệnh gây đau vai gáy, khiến cho vùng vai gáy nhức mỏi. Nếu bệnh trở nặng, người bệnh có thể gặp khó khăn trong một vài tư thế như xoay cổ, cúi đầu,…
- Viêm bao khớp vai, dính khớp bả vai, viêm vai gáy, viêm bao gân,… cũng là những căn bệnh gây đau vai gáy.
Đau mỏi vai gáy do nguyên nhân bệnh lý có tiến triển dai dẳng, mãn tính và dễ tái phát. Nếu không can thiệp xử lý, các triệu chứng của hội chứng này có thể nghiêm trọng dần theo thời gian và gây ra nhiều ảnh hưởng nặng nề.
4. Đối tượng dễ mắc bệnh đau mỏi vai gáy
Các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh đau cổ vai gáy như:
- Những người làm công việc văn phòng, lái xe, lao động nặng thường mắc phải bệnh này.
- Những đối tượng bị tác động từ bên ngoài, các tác động bệnh lý bên trong cơ thể như những người bị thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm, lao, ung thư vùng cổ cũng là nguyên nhân trực tiếp gây ra đau mỏi vai gáy triền miên cho người bệnh.
- Những người bị bị dị tật bẩm sinh vùng cổ, gáy, do thay đổi thời tiết.
5. Triệu chứng của bệnh đau mỏi vai gáy
Hội chứng đau mỏi vai gáy có biểu hiện lâm sàng và mức độ đau tương đối đa dạng. Điều này phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, nguyên nhân và khả năng chống chịu cơn đau của từng cá thể. Tương tự như các bệnh cơ xương khớp khác, đau vai gáy có xu hướng nghiêm trọng dần theo thời gian và mức độ đau tăng lên khi có tác động cơ học.
Các dấu hiệu nhận biết hội chứng đau mỏi vai gáy:
- Xuất hiện cơn đau có mức độ âm ỉ đến dữ dội ở vùng cổ, vai và gáy
- Cơn đau có thể âm ỉ với mức độ không đáng kể hoặc đau nhói như điện giật, nhức nhối gây khó chịu, mệt mỏi
- Cơn đau thường xuất hiện sau khi ngủ dậy hoặc sau khi làm việc nặng, ngồi quá lâu trên bàn làm việc với 1 tư thế.
- Ban đầu, cơn đau xảy ra ở vùng cổ sau đó lan lên mang tai, vùng thái dương hoặc lan xuống bả vai, cánh tay hoặc thậm chí bàn tay.
- Trường hợp nặng có thể đi kèm với tình trạng tê bì, dị cảm ở cánh tay, bàn tay, cơ co cứng. Thậm chí chỉ cần đi lại nhẹ nhàng cũng đủ gây ảnh hưởng, đau vùng cổ vai gáy
- Cơn đau có tính chất cơ học, đau nặng hơn khi nhiễm lạnh, căng thẳng, lao động nặng, hắt hơi, ho, thay đổi tư thế đột ngột,… và thuyên giảm khi nghỉ ngơi.
- Tùy trường hợp, người bệnh có thể xuất hiện thêm các triệu chứng chóng mặt, ù tai, hoa mắt…
- Đau mỏi vai gáy có thể xuất hiện đột ngột (cấp tính) hoặc có thể âm ỉ, dai dẳng (mãn tính)
☛ Tham khảo đầy đủ tại: Những triệu chứng đau mỏi vai gáy không thể xem thường
6. Các phương pháp điều trị đau mỏi vai gáy
Mục tiêu của điều trị đau mỏi vai gáy là kiểm soát triệu chứng, giảm rối loạn cơ – xương và nâng cao chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số các phương pháp điều trị đau ỏi vai gáy phổ biến bao gồm:
Thay đổi thói quen sinh hoạt
Phương pháp thay đổi thói quen được xem như cách điều trị đau mỏi vai gáy tại nhà mà không cần dùng đến thuốc. Người bệnh có thể áp dụng phương pháp này bằng cách thay xây dựng thực đơn ăn uống khoa học, bỏ thói quen xấu gây ảnh hưởng đến vùng cổ vai gáy với mục đích nhằm làm giảm cơn đau nhức, ngăn ngừa quá trình thoái hóa tiếp tục diễn ra:
☛ Loại bỏ các thói quen xấu ảnh hưởng đến xương khớp
- Hạn chế các hoạt động xoay vặn mạnh cột sống cổ vì có thể gây thêm các tổn thương cho dây thần kinh.
- Tránh nằm hoặc ngồi 1 chỗ quá lâu có thể khiến các cơ vùng cổ bị co cứng, kém linh hoạt.
- Khi làm việc với máy tính, cứ 30 phút bạn lại đứng lên thực hiện các động tác vận động cột sống cổ vai gáy và tay. Cần giữ cho lưng thẳng, cổ thẳng khi làm bấy kỳ một việc gì
- Ngủ đủ 7-8h và ngủ trước 11h đêm, không nên thức khuya. Thức khuya sẽ làm gia tăng các cơn đau.
☛ Xây dựng thực đơn dinh dưỡng hợp lí
Một số thực phẩm có những chất dinh dưỡng tốt cho xương khớp. Bổ sung chúng vào thực đơn hằng ngày giúp cải thiện tình trạng thoái hóa cột sống. Ngoài ra, một chế độ ăn lành mạnh làm tăng sức đề kháng của cơ thể, phòng tránh các bệnh tật. Những loại thực phẩm nên bổ sung vào thực đơn dành cho người thoái hóa xương khớp như:
- Omega 3: Cá thu, cá hồi, cá ngừ, các trích
- Thực phẩm nhiều vitamin D và canxi: trứng, sữa, cá, đậu nành
- Vitamin C: Các loại quả họ nhà cam (cam, quýt, bưởi, chanh), dâu tây, kiwi, việt quất, quả mâm xôi, cà chua,…
- Chất xơ: Bông cải xanh, cần tây, cải bó xôi, dưa chuột,…
- Ngoài ra người bị thoái hóa cột sống cũng cần tránh đồ uống chứa cồn và các chất kích thích như thuốc lá, bia, rượu, cà phê
☛ Luyện tập thể dục chăm chỉ
Luyện thể dục thể thao giúp cân bằng và cải thiện chức năng xương khớp rất tốt như: làm mềm cơ xung quanh khớp, giảm cứng khớp, dây chằng thêm chắc khỏe, dẻo dai, duy trì sự linh hoạt cho các khớp khi người bệnh vận động.
Tốt nhất bạn nên hoạt động ít nhất từ 20-30 phút mỗi ngày, lựa chọn các bài tập nhẹ như đi bộ, bơi, yoga, thể dục nhịp điệu… – những bài tập này giúp, cơ bắp thêm khỏe mạnh, làm giảm lực đè ép lên cột sống từ đó kiểm soát các cơn đau.
☛ Tham khảo đầy đủ tại: 10 bài tập chữa đau vai gáy đơn giản, dễ thực hiện tại nhà
Sử dụng thuốc trị đau vai gáy
Sử dụng thuốc là một trong những phương pháp điều trị đau mỏi vai gáy phổ biến. Hiện tại, phương pháp này được chỉ định nhằm giảm cơn đau, cải thiện tê bì, nóng rát, ê mỏi, cứng cổ và một số triệu chứng đi kèm.
Các loại thuốc điều trị đau mỏi vai gáy phổ biến:
- Thuốc giảm đau, chống viêm: Các loại thuốc giảm đau, chống viêm như Paracetamol và NSAIDs được chỉ định ưu tiên trong điều trị đau do hội chứng đau mỏi vai gáy. Nếu cơn đau có mức độ nhẹ, bác sĩ thường chỉ định thuốc bôi, xịt hoặc dán để giảm thiểu tác dụng phụ. Tuy nhiên trong trường hợp đau nhiều, bệnh nhân có thể phải dùng thuốc uống hoặc thuốc dạng tiêm.
- Thuốc giãn cơ: Thuốc giãn cơ thường được dùng để điều trị đau mỏi vai gáy là Eperisone và Tolperisone. Thuốc có tác dụng giảm các cơn đau do co cứng hoặc co thắt quá mức.
- Thuốc giảm đau thần kinh: Với những trường hợp sử dụng thuốc giảm đau hay thuốc chống viêm nhưng không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau thần kinh (Gabapentin, Pregabalin). Nhóm thuốc này có khả năng giảm cơn đau và một số triệu chứng do rễ thần kinh bị chèn ép. Không chỉ được dùng trong điều trị đau vai gáy, thuốc giảm đau thần kinh còn được chỉ định để giảm đau thần kinh tọa và đau dây thần kinh liên sườn.
- Vitamin nhóm B: Đối với đau vai gáy do các bệnh lý mãn tính, bác sĩ có thể chỉ định viên uống bổ sung chứa vitamin B(B1, B6, B12). Nhóm vitamin này có tác dụng phục hồi, tái tạo tế bào thần kinh và hỗ trợ giảm co cứng cơ ở vùng cổ – vai – gáy.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Đau mỏi vai gáy uống thuốc gì? Các loại thuốc chữa đau vai gáy hiệu quả.
Vật lý trị liệu
Bên cạnh sử dụng thuốc, bệnh nhân nên kết hợp với các phương pháp vật lý trị liệu. Phương pháp này có tác dụng giảm đau, cải thiện tình trạng cứng cổ, tê bì,…. Đồng thời thúc đẩy tuần hoàn máu, thư giãn cơ và cải thiện chức năng vận động.
Một số phương pháp vật lý trị liệu được áp dụng trong điều trị đau mỏi vai gáy, bao gồm:
- Xoa bóp, bấm huyệt: Phương pháp xoa bóp, bấm huyệt chủ yếu dùng lực từ bàn tay, ngón tay tác động lên các huyệt đạo vùng vai lưng, cổ để giúp máu được lưu thông tốt hơn, khiến người bệnh cảm thấy thư giãn, giảm đau nhức và điều trị bệnh hiệu quả.
- Châm cứu: Bác sĩ sẽ sử dụng kim châm tác động vào các huyệt vị giúp lưu thông khí huyết, giảm sự co thắt cơ gây đau nhức.
- Nhiệt trị liệu: Sử dụng nguồn nhiệt nóng giúp nâng cao tuần hoàn, dinh dưỡng tại chỗ, giảm đau, chống viêm cho người bệnh.
- Sóng siêu âm: Có tác dụng tăng cường tuần hoàn máu, kháng viêm, giãn cơ, giảm đau nhức hiệu quả.
- Sóng ngắn: Sử dụng sóng âm tạo nhiệt nóng ở sâu bên trong, tăng cường chuyển hóa, giảm phù nề, chống viêm, giảm triệu chứng đau mỏi vai gáy.
Lưu ý: Người bệnh tuyệt đối không xoa bóp bấm huyệt và vận động mạnh trong giai đoạn đau mỏi vai gáy cấp tính. Bởi nó có thể khiến cổ bị sưng viêm, đỏ rát và đau nhức dữ dội.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Vật lý trị liệu chữa đau cổ vai gáy có hiệu quả không?
Phẫu thuật
Đa phần các trường hợp bị đau mỏi vai gáy đều thuyên giảm khi điều trị bằng thuốc, thay đổi thói quen sống hay điều trị bằng các phương pháp vật lý. Tuy nhiên với những trường hợp bị đau mỏi vai gáy do nguyên nhân bệnh lý tức là bệnh đã trở thành mãn tính, hội chứng này có thể tiến triển dai dẳng và tái phát nhiều lần. Với mức độ nghiêm trọng như vậy, bác sĩ có thể cân nhắc về vấn đề yêu cầu phẫu thuật
Phẫu thuật đau mỏi vai gáy được thực hiện nhằm loại trừ các yếu tố gây chèn ép lên cơ bắp, mạch máu, cột sống và rễ thần kinh ở vùng cổ như đĩa đệm thoát vị, gai xương, đốt sống bị trượt, hẹp ống sống,…
Trên đây là những thông tin chúng tôi thu thập được về căn bệnh đau mỏi vai gáy. Hiểu đúng bệnh, chữa đúng cách sẽ giúp người bệnh nhanh chóng thoát khỏi cơn đau, phục hồi sinh lực lâu dài, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống. Khi nhận thấy triệu chứng đau mỏi vai gáy xuất hiện thường xuyên, hãy đến thăm khám ngay với bác sĩ để được kiểm tra và điều trị đúng cách.
Nguồn: Baovexuongkhop.vn
