Thoái hóa cột sống đang là căn bệnh rất phổ biến ở Việt Nam do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra chứ không phải chỉ đơn thuần do quá trình lão hóa tự nhiên nữa. Biết được đâu là nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp kiểm soát và phòng tránh bệnh tiến triển nặng hơn.
Thoái hóa cột sống là gì?
Cột sống của con người kéo dài từ hộp sọ đến xương chậu, có vai trò như 1 trục đỡ cơ thể và bảo vệ các dây thần kinh cột sống giúp cơ thể chúng ta hoạt động linh hoạt. Cột sống được tạo thành từ nhiều đốt xương xếp chồng lên nhau thành một khối, ngăn cách bởi một lớp đệm gọi là đĩa đệm.
Cột sống thường được có 32-34 đốt sống tạo thành, chia thành 5 đoạn bao gồm:
- 7 đốt sống cổ: được kí hiệu từ C1 cho đến đến C7
- 12 đốt sống ngực: được kí hiệu từ T1 cho đến T12
- 5 đốt sống thắt lưng: được kí hiệu từ L1 cho đến L5
- 5 đốt sống cùng: được kí hiệu từ S1 cho đến S5, các đốt xương hợp nhất với nhau tạo thành xương cùng
- Đoạn cụt gồm từ( 3 – 5) đốt, các đốt xương hợp nhất với nhau tạo thành xương cụt hình tam giác
Bệnh thoái hóa cột sống tên tiếng anh là Degenerative spine là hiện tượng cột sống bị lão hóa. Theo ghi nhận của các chuyên gia khoa cơ xương khớp, có 90% bệnh nhân trên 50 tuổi bị mắc bệnh xương khớp trong đó gần 32% là bệnh thoái hóa cột sống. Thoái hóa thường gặp ở những người trung niên và cao tuổi nhưng tỷ lệ bệnh nhân bị thoái hóa cột sống ngày càng trẻ hóa, đặc biệt ở độ tuổi 25-30 chiếm tỷ lệ không nhỏ.
Hiện tượng thoái hóa ở các đốt sống lưng và cổ xuất hiện sớm hơn các đoạn khác của cột sống. Thoái hóa cột sống là bệnh lý xương khớp mãn tính, bệnh phát triển một cách âm thầm, các triệu chứng của bệnh không ngay lập tức khiến người bệnh đau dữ dội mà thường âm ỉ từ ngày này qua ngày khác.
Bệnh tuy không nguy hiểm tới tính mạng nhưng nó ảnh hưởng rất lớn tới sự vận động, di chuyển trong cuộc sống. Cột sống bị thoái hóa đồng nghĩa trục cơ thể bị hư hại, tổn thương sẽ gây ra cảm giác đau âm ỉ và dữ dội làm mất cân bằng cuộc sống.
Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến căn bệnh này?
Nguyên nhân thoái hóa cột sống
Tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh thoái hóa cột sống là rất cần thiết để bạn có thể ngăn chặn tiến triển của quá trình thoái hóa cũng như tránh được những phiền phức mà bệnh gây ra. Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng tới cột sống gây thoái hóa cột sống. Sau đây là một số nguyên nhân chính.
Thoái hóa tự nhiên
Hệ thống xương khớp của chúng ta sẽ vừa phát triển vừa lão hóa theo thời gian và các khớp xương cột sống cũng vậy. Khi bước qua tuổi 30 xương sẽ bắt đầu thoái hóa nhanh và phát triển chậm lại nên ai cũng phải trải qua quá trình thoái hóa tự nhiên của xương khớp.
Độ tuổi càng cao càng dễ mắc các bệnh về xương khớp. Vì khi đó quá trình trao đổi chất bị gián đoạn, trì trệ và các chức năng trong cơ thể dần suy yếu. Khi lượng canxi không đủ cung cấp cho xương phát triển, xương sẽ yếu, giòn và gây thoái hóa cột sống.
Chế độ ăn uống không phù hợp, không đủ chất
Chế độ ăn uống không đủ chất không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe nói chung mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp và là nguyên nhân gây ra thoái hóa cột sống.
Chế độ ăn thiếu canxi, magie, vitamin,… sẽ khiến cột sống bị bào mòn, xương mất tính đàn hồi, hạn chế khả năng tái tạo làm tăng nguy cơ thoái hóa. Bên cạnh đó, việc cơ thể hấp thu quá nhiều thực phẩm chứa muối, protein, photpho… hoặc hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu, nước ngọt sẽ gây phá hủy sụn khớp và đẩy nhanh quá trình lão hóa cột sống.
Chấn thương
Những chấn thương do tai nạn, do lao động, do những môn thể thao làm xương cột sống suy yếu và làm tăng nguy cơ thoái hóa cột sống.
Thói quen sinh hoạt và tính chất công việc
Căn bệnh này xảy ra chủ yếu ở những người làm công việc bê vác nặng nhọc, dễ dẫn đến chấn thương cột sống cổ/lưng, hoặc những người sử dụng máy tính nhiều như dân văn phòng làm việc với máy tính 8-12h/ngày, các bạn trẻ dùng máy tính chơi game, xem phim thường xuyên,… Ngoài ra còn có nhóm người làm thợ cắt tóc, nha sĩ, thợ sơn thường phải cúi hoặc ngửa cổ nhiều. Phổ biến nhất là nhóm người làm văn phòng và mang vác đồ nặng:
- Những người làm việc văn phòng hay những công việc yêu cầu ngồi 1 chỗ và đứng quá lâu ở cùng tư thế sẽ khiến cho cơ xương không được vận động. Chính vì thế, tế bào nuôi xương không nhận được đủ canxi và các vitamin từ đó gây ra các hiện tượng tê cứng, đau lưng, nhức mỏi và lâu dần gây ra tình trạng thoái hóa cột sống.
- Các công nhân làm công trình chuyên mang vác nặng trong thời gian dài sẽ làm cho xương cột sống bị suy yếu nên dễ bị thoái hóa cột sống.
Do yếu tố di truyền
Trong gia đình có ba mẹ hoặc người thân từng bị thoái hóa cột sống thì bạn sẽ có nguy cơ bị thoái hóa cột sống cao hơn những người bình thường khác.
Do mắc các bệnh lý về xương khớp
Bệnh nhân từng có tiền sử mắc các bệnh về xương khớp như bệnh đau lưng, viêm khớp, viêm xương, gai cột sống, thoát vị đĩa đệm, bệnh gút và bệnh tiểu đường rất có khả năng bị thoái hóa cột sống.
Béo phì
Béo phì gây áp lực đến cột sống, theo thời gian cột sống sẽ không chống đỡ nổi gây suy yếu và làm tổn thương sụn khớp và phần xương ở dưới sụn, mất tính đàn hồi của đĩa đệm, xơ cứng dây chằng bao khớp gây ra nhiều biến chứng trong thoái hóa cột sống.
Những nguyên nhân khác
Nữ giới thường dễ mắc thoái hóa cột sống hơn nam giới vì thường xuyên phải làm những công việc nội trợ trong gia đình. Ngoài ra các bà mẹ mang thai và sau khi sinh em bé cũng có nguy cơ thoái hóa cột sống sớm vì trong quá trình nuôi bào thai cơ thể không được cung cấp đầy đủ canxi và các chất dinh dưỡng.
Tóm lại, nguyên nhân gây thoái hóa cột sống ở mỗi người một khác. Để tìm ra được chính xác đâu là nguyên nhân gây bệnh bác sĩ sẽ tiến hành phỏng vấn bạn một số thông tin về những thói quen hằng ngày của mình, công việc hay các tai nạn đã gặp phải. Sau đó, bạn sẽ được chỉ định thực hiện một số xét nghiệm rồi bác sĩ sẽ đưa ra các kết luận về nguyên nhân gây bệnh thoái hóa cột sống của bạn.
Đâu là dấu hiệu gây thoái hóa cột sống?
Dấu hiệu điển hình nhất của thoái hóa cột sống chính là những cơn đau nhức vùng lưng, cổ, vai gáy,… Tuy nhiên, tùy vào vị trí thoái hóa ở đốt sống cổ hay vùng thắt lưng mà người bệnh sẽ có những dấu hiệu khác nhau như sau:
Dấu hiệu thoái hóa đốt sống cổ
- Đau mỏi vùng cổ, cứng cổ, khó khăn khi vận động cổ: cơn đau xuất hiện đột ngột với mức độ nặng, kéo dài trong vài giờ hoặc vài ngày. Triệu chứng đau có thể lan xuống 1 bên vai hoặc cánh tay.
- Tê, yếu liệt bả vai, cánh tay, ngón tay; mất cảm giác đôi bàn tay.
- Nấc ngáp, đau đầu, chóng mặt nếu bị thoái hóa đốt sống cổ C1-C2
Dấu hiệu thoái hóa cột sống thắt lưng
- Đau thắt lưng âm ỉ kéo dài trong nhiều tuần;
- Cơn đau tăng khi người bệnh ngồi trong thời gian dài, thực hiện các tư thế cong, xoay người hoặc nâng vác đồ vật;
- Khi vào giai đoạn nặng, các cơn đau có thể lan xuống chân, gây tê liệt, yếu chân, gây khó khăn cho người bệnh khi di chuyển.
Trong thời gian đầu, khi khởi phát các triệu chứng đau mỏi sẽ xuất hiện với tần suất ít và mức độ không gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và triệu chứng đau có thể thuyên giảm khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, nếu bạn không được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách, thoái hóa cột sống có thể đưa bạn đến các biến chứng nguy hiểm như: biến dạng cột sống, gù vẹo cột sống, liệt chi hay mất khả năng vận động. Và chắc chắn những điều này sẽ khiến cho chất lượng cuộc sống của bạn đi xuống. Vì vậy, bạn cần có biện pháp phòng tránh ngay hôm nay để cho qua trình thoái hóa sẽ đến muộn hơn.
Xem chi tiết: Dấu hiệu của bệnh thoái hóa cột sống
Cách phòng tránh thoái hóa cột sống
Có thể nói phần lớn thoái hóa cột sống là căn bệnh của tuổi già và chúng ta không thể tránh khỏi. Chúng ta không thể ngăn cơ thể già đi, tuy nhiên bạn vẫn có thể thực hiện rất nhiều biện pháp khác để cải thiện sức khỏe của cột sống như sau:
Xây dựng một chế độ ăn uống khoa học
Chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng góp phần không nhỏ vào quá trình nuôi dưỡng xương khớp. Do vậy, việc xây dựng và duy trì một chế độ ăn uống khoa học sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe xương khớp.
Bạn cần bổ sung các nhóm thực phẩm giàu thành phần có tác dụng nuôi dưỡng xương khớp như canxi, vitamin D có trong trứng, sữa, các loại hạt. Bên cạnh đó, các sản phẩm như cá biển, gân, sụn động vật…chứa một lượng lớn Omega-3, glucosamine, chondroitin tự nhiên sẽ giúp bạn thúc đẩy quá trình tái tạo sụn mới, ngăn chặn các yếu tố gây phá hủy sụn khớp.
Tăng cường ăn các loại trái cây, rau củ giàu Vitamin C có tác dụng chống oxy hóa, phát huy hiệu quả chống viêm, gia tăng sức đề kháng toàn diện cho cơ thể.
Đặc biệt, bạn nên hạn chế và tránh các thực phẩm như:
- Các loại thịt đỏ (thịt trâu, thịt chó,…)
- Đồ ăn nhanh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ
- Thực phẩm có tính cay nóng
- Các loại đồ uống có ga, có cồn và các chất kích thích
Bởi trong các thực phẩm trên đều chứa những chất hóa học (đường hóa học, axit béo có hại,..) kích thích quá trình viêm diễn ra một cách mạnh mẽ hơn, khiến cho tình trạng thoái hóa của bạn diễn ra một cách nghiêm trọng hơn.
➤ Có thể bạn muốn biết: Chi tiết thực đơn dành cho người bị thoái hóa cột sống lưng/Thoái hóa đốt sống cổ nên ăn gì và kiêng gì?
Điều chỉnh tư thế sinh hoạt phù hợp
Bên cạnh việc xây dựng chế độ ăn uống hợp lý thì việc điều chỉnh tư thế sao cho đúng sẽ giúp bạn định hình cột sống của mình, giúp làm chậm quá trình lão hóa do tuổi tác.
Bạn cần đảm bảo tư thế đúng khi ngồi, đi đứng, nằm ngủ. Nếu phải khuân vác vật nặng bạn cần sử dụng các công cụ hỗ trợ hay nhờ tới sự giúp đỡ của người khác nhằm tránh gây tải trọng quá lớn lên cột sống.
Nếu bạn làm việc văn phòng thì cần phải vận động, đi lại sau khoảng 1 tiếng làm việc. Vận động đi lại, xoa bóp các khớp sẽ giúp khí huyết lưu thông một cách dễ dàng hơn.
Cần đảm bảo cho cơ thể được ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, quản lý tốt căng thẳng và stress của bản thân. Khi ngủ cần lựa chọn gối phù hợp không quá cao cũng không quá thấp gây ảnh hưởng đến cột sống.
Tích cực rèn luyện các hoạt động thể chất
Rèn luyện thể thao thường xuyên sẽ giúp gia tăng sức khỏe cho hệ xương khớp và tăng sức đề kháng cho cơ thể. Người bệnh thoái hóa cột sống nên lựa chọn một số bộ môn nhẹ nhàng, phù hợp với tình trạng bệnh của mình như đi bộ, đạp xe, bơi lội,…Ngoài ra, yoga, dưỡng sinh hay thái cực quyền cũng là những sự lựa chọn rất tốt cho xương khớp nói riêng và sức khỏe toàn diện của bạn nói chung.
Bạn nên chọn những bộ môn mà bạn cảm thấy hứng thú vì chỉ có vậy mới giúp bạn duy trì được thời gian luyện tập thường xuyên. Luyện tập đều đặn và đúng cách sẽ giúp cho các cơ săn chắc hơn, giảm bớt áp lực tác động trực tiếp lên các khớp, giúp quá trình trao đổi chất tốt hơn, xương khớp được cung cấp các dưỡng chất cần thiết.
Thăm khám thường xuyên
Bạn cần chú ý đến những dấu hiệu bất thường của cơ thể vì có thể đó là những tín hiệu thông báo rằng bạn có thể mắc bệnh hoặc bệnh tiến triển nặng hơn. Do đó, khi cơ thể có những biểu hiện nghi ngờ mắc bệnh bạn cần chủ động đến gặp bác sĩ để được thăm khác và chẩn đoán. Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm sẽ giúp bạn kiểm soát nó tốt hơn và hạn chế những hậu quả đáng tiếc về sau.
Lựa chọn sản phẩm hỗ trợ giảm thoái hóa cột sống
Bên cạnh việc bổ sung chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất và tích cực tập luyện thể dục nhiều người có xu hướng tìm và sử dụng thêm các sản phẩm bảo vệ xương khớp để chủ động bảo vệ sức khỏe và phòng tránh các biến chứng của thoái hóa cột sống. Thấu hiểu những nỗi lo của người bệnh, INPC – Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã nghiên cứu và cho ra đời sản phẩm viên xương khớp Khương Thảo Đan có tác dụng làm chậm quá trình thoái hóa khớp, hỗ trợ làm trơn và phục hồi sụn khớp, giúp bạn giảm các cơn đau nhức khớp một cách an toàn và hiệu quả.
Viên xương khớp Khương Thảo Đan là sản phẩm kế thừa những giá trị của y học cổ truyền kết hợp với thành tựu của khoa học hiện đại vào việc hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp.
Thành phần chủ yếu của sản phẩm là hoạt chất KGA1 được chiết tách thành công từ cây Địa liền bởi PGS.TS Lê Minh Hà. Hoạt chất KGA1 đã được minh chứng cho tác dụng giảm đau, chống viêm cao gấp nhiều lần so với cao Địa Liền thông thường.
Bên cạnh đó, sản phẩm còn chứa các vị thuốc Đông y được lưu truyền qua nhiều thế hệ có tác dụng giảm đau nhức xương khớp như: Độc hoạt, Tang kí sinh, Ngưu tất, Thổ phục linh,..Ngoài ra, Collagen Type II có trong sản phẩm Khương Thảo Đan còn giúp bạn tạo một mạng lưới bảo vệ sụn khớp. Một mặt, collagen Type 2 ngăn cản sự tấn công của các yếu tố có hại lên mô sụn, mặt khác thúc đẩy quá trình tái tạo sụn khớp diễn ra suôn sẻ hơn.
Có thể nói, Khương Thảo Đan đang là sự lựa chọn của rất nhiều bệnh nhân. Bởi so với các sản phẩm khác trên thị trường, ưu điểm vượt trội của viên xương khớp Khương Thảo Đan chính là đáp ứng đủ 3 yếu tố trong tam giác khép kín GIẢM ĐAU – CHỐNG VIÊM – TÁI TẠO, giúp người bệnh vừa giảm được các triệu chứng đau nhức vừa khôi phục lại chức năng của sụn khớp. Để bảo vệ sức khỏe toàn diện của xương khớp bạn hãy lựa chọn Khương Thảo Đan ngay hôm nay.
Kết luận
Nguyên nhân gây bệnh thoái hóa cột sống không chỉ còn là yếu tố tuổi tác mà do rất nhiều nguyên nhân xuất hiện trong cuộc sống và công việc. Biết được nguyên nhân gây bệnh bạn có thể chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh ngay từ khi còn trẻ để quá trình thoái hóa diễn ra chậm hơn.
