Viêm khớp háng là bệnh lý xương khớp không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng khiến người bệnh phải gánh chịu những cơn đau nhức khó chịu gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống sinh hoạt thường ngày và công việc. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về bệnh viêm khớp háng để có những biện pháp can thiệp kịp thời phòng tránh bệnh tiến triển dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Bệnh viêm khớp háng là gì?
Khớp háng là phần khớp được tạo bởi khung chậu và chỏ xương đùi, vững chắc và ít có nguy cơ bị tổn thương như khớp gối, bả vai hoặc khuỷu tay. Viêm khớp háng cũng là một loại tổn thương, viêm nhiễm ở vị trí khớp háng. Nó là kết quả của việc khớp ở háng bị thoái hóa khiến xuất hiện những cơn đau nhức kéo dài ở vùng háng, phần khớp giữa đùi và hông. Cơn đau xuất hiện rõ nhất khi vận động và làm việc, đi lại.
Bệnh viêm khớp háng thường xảy ra ở những người từ 50 tuổi trở lên. Vì ở độ tuổi này, phần xương hoạt động kém hiệu quả do quá trình lão hóa tự nhiên của con người.
Các triệu chứng của bệnh viêm khớp háng
Triệu chứng của viêm khớp háng phụ thuộc vào mức độ tổn thương ở ổ khớp và nguyên nhân cụ thể. Viêm khớp háng do quá trình lão hóa và rối loạn tự miễn thường khởi phát triệu chứng chậm và không có tính điển hình cao. Trong khi đó, viêm khớp háng do chấn thương và nhiễm khuẩn thường phát sinh triệu chứng đột ngột và dễ nhận biết.
Để có thể nhận biết bệnh viêm khớp háng, bạn có thể chú ý đến một số triệu chứng và biểu hiện dưới đây:
- Cơn đau nhẹ thoáng qua rồi biến mất: Trong giai đoạn đầu bạn sẽ cảm nhận được những cơn đau nhẹ ở vùng háng, hoặc vùng trên, sau mông khi vận động leo cầu thang, đạp xe, đi bộ… Cơn đau càng tăng khi vận động và giảm bớt khi nghỉ ngơi.
- Cứng khớp háng: người bệnh cảm thấy khớp háng bị cứng, chặt. Khi đi bộ có thể thấy khó khăn khi bước những bước đầu tiên, thậm chí phải tập tễnh hoặc dừng lại nghỉ ngơi.
- Xuất hiện cơn đau nhói, đau dồn dập: cơn đau xuất hiện nhiều và dai dẳng hơn, đau cả khi ngồi hoặc cả khi ngủ. Lúc này người bệnh có thể sẽ bước đi khập khiễng, khó duỗi thẳng gối việc đứng ngồi, cúi người, xoay hông, nằm nghỉ đều vô cùng khó khăn.
Nguyên nhân viêm khớp háng
Viêm khớp háng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là do quá trình thoái hóa và chấn thương. Ngoài ra, bệnh lý này cũng có thể khởi phát do một số nguyên nhân và yếu tố rủi ro khác.
- Viêm khớp dạng thấp: Viêm khớp dạng thấp dẫn đến tình trạng khớp háng bị ăn mòn, viêm nhiễm và gây biến dạng khớp.
- Thoái hóa khớp háng: Xảy ra ở người lớn tuổi do lão hóa tự nhiên hoặc chế độ dinh dưỡng. Biểu hiện rõ nhất là phần sụn bọc đệm vùng khớp háng bị ăn mòn, khe xương khớp hẹp và mọc gai xương xung quanh.
- Chấn thương: Chấn thương do va chạm, hoạt động mạnh làm tổn thương bề mặt khớp háng, gây đau đớn cho người bệnh, dẫn đến các biểu hiện giống như thoái hóa khớp háng.
- Nhiễm trùng: Nhiễm trùng cũng là tác nhân gây viêm nhiễm phổ biến, nó có thể khiến cho khớp háng bị viêm sưng, đau nhức và giảm khả năng vận động. Viêm khớp háng do nhiễm khuẩn thường xảy ra sau chấn thương, can thiệp thủ thuật ngoại khoa hoặc khởi phát sau nhiễm trùng da, mô mềm.
- Rối loạn tự miễn: Ngoài ra, viêm khớp háng cũng có thể là hệ quả do rối loạn tự miễn. Tình trạng này xảy ra khi hệ miễn dịch tự tạo ra kháng thể tấn công vào các mô sụn, dây chằng và mô mềm bao xung quanh khiến khớp bị sưng viêm và đau nhức. Viêm khớp háng do tự miễn có thể là viêm khớp vảy nến, viêm khớp dạng thấp hoặc tổn thương khớp do lupus ban đỏ và một số bệnh lý tự miễn khác.
Ngoài những nguyên nhân trên, viêm khớp háng cũng có thể xảy ra khi một số yếu tố thuận lợi như:
- Tính chất công việc thường xuyên phải mang vác vật nặng, ngồi nhiều, đứng quá lâu hoặc phải lao động liên tục trong một thời gian dài.
- Thừa cân – béo phì có thể làm tăng áp lực lên khớp háng khiến khớp dễ bị đau nhức và tổn thương khi có tác động.
- Di truyền cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ viêm khớp háng. Thống kê cho thấy, đa phần các trường hợp mắc các bệnh lý này đều có tiền sử gia đình bị các dạng viêm khớp mãn tính do thoái hóa hoặc rối loạn tự miễn.
- Nguy cơ bị viêm khớp háng có thể tăng lên trong giai đoạn phụ nữ mang thai và tiền mãn kinh do áp lực từ cân nặng và sự sụt giảm nghiêm trọng của hormone estrogen.
Trên thực tế, rất hiếm có trường hợp chỉ khởi phát bệnh do một nguyên nhân cụ thể. Đa phần các trường hợp viêm khớp háng đều là hệ quả do nhiều yếu tố và nguyên nhân cộng hưởng.
Chẩn đoán bệnh viêm khớp háng
Chẩn đoán viêm khớp háng được thực hiện nhằm xác định nguyên nhân và mức độ tổn thương của khớp. Đầu tiên, bác sĩ sẽ thu thập các triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh lý cá nhân và gia đình. Sau đó, bác sĩ có thể chỉ định một số kỹ thuật chẩn đoán như:
- Kiểm tra thể chất: Trong quá trình khám sức khỏe, bác sĩ sẽ đánh giá phạm vi chuyển động ở hông của bạn. Đau tăng lên trong một số cử động có thể là dấu hiệu của bệnh viêm khớp. Người đó cũng sẽ tìm cách đi khập khiễng hoặc các vấn đề khác với dáng đi của bạn (cách bạn đi bộ) do hông bị cứng.
- Tia X: X-quang là xét nghiệm hình ảnh để tạo ra hình ảnh chi tiết của các cấu trúc dày đặc, như xương. Chụp X-quang khớp háng sẽ cho biết liệu xương có bị mỏng hoặc mòn, mất không gian khớp hay bất kỳ chất lỏng dư thừa nào trong khớp.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể cho biết liệu có yếu tố dạng thấp – hoặc bất kỳ dấu hiệu kháng thể nào khác của bệnh viêm khớp hay không.
Cách điều trị viêm khớp háng
Điều trị không phẫu thuật
Kế hoạch điều trị để kiểm soát các triệu chứng sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh của bạn. Viêm khớp háng có thể gây ra một loạt các triệu chứng tàn phế. Ngày nay, các loại thuốc mới có thể ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh và phá hủy khớp. Điều trị sớm có thể giúp bảo tồn khớp háng.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Các loại thuốc như naproxen và ibuprofen có thể giảm đau và giúp giảm viêm. NSAID có sẵn ở cả dạng không kê đơn và dạng kê đơn.
- Thuốc corticoid: Các loại thuốc như prednisone là thuốc chống viêm mạnh. Chúng có thể được dùng bằng đường uống, tiêm hoặc được sử dụng dưới dạng kem bôi trực tiếp lên da.
- Thuốc chống đau bụng điều chỉnh bệnh (DMARDs): Những loại thuốc này hoạt động trên hệ thống miễn dịch để giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh. Methotrexate và sulfasalazine là những thuốc DMARDs thường được kê đơn.
- Vật lý trị liệu: Các bài tập cụ thể có thể giúp tăng phạm vi chuyển động ở hông và tăng cường các cơ hỗ trợ khớp. Ngoài ra, tập thể dục thường xuyên, vừa phải có thể làm giảm độ cứng và cải thiện sức bền. Các bài tập phù hợp với người viêm khớp có thể kể đến như:
- Thiết bị hỗ trợ: Sử dụng gậy, khung tập đi, giày bốt cán dài để có thể giúp bạn thực hiện các công việc trong cuộc sống hàng ngày dễ dàng hơn.
Điều trị phẫu thuật
Nếu phương pháp điều trị không phẫu thuật không đủ làm giảm cơn đau của bạn, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Loại phẫu thuật được thực hiện phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:
- Tuổi của bạn
- Tình trạng của khớp háng
- Căn bệnh nào đang gây ra chứng viêm khớp của bạn
- Tiến triển của bệnh
Các thủ tục phẫu thuật phổ biến nhất được thực hiện cho bệnh viêm khớp háng bao gồm thay toàn bộ khớp háng và cắt bỏ bao hoạt dịch.
- Thay thế toàn bộ khớp háng: Bác sĩ sẽ loại bỏ sụn và xương bị hư hỏng, sau đó định vị bề mặt khớp bằng kim loại hoặc nhựa mới để phục hồi chức năng của khớp háng. Thay khớp háng toàn phần thường được khuyến nghị cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp hoặc viêm cột sống dính khớp để giảm đau và cải thiện phạm vi vận động. Trong thay toàn bộ khớp háng, cả phần đầu của xương đùi và ổ cắm đều được thay thế bằng một thiết bị nhân tạo.
- Cắt bỏ bao khớp: Cắt bao hoạt dịch được thực hiện để loại bỏ một phần hoặc toàn bộ niêm mạc khớp (bao hoạt dịch). Thuốc có thể có hiệu quả nếu bệnh chỉ giới hạn ở niêm mạc khớp và chưa ảnh hưởng đến sụn khớp bao bọc xương. Nói chung, thủ thuật chỉ được sử dụng để điều trị giai đoạn đầu của bệnh viêm khớp.
Bác sĩ của bạn sẽ thảo luận về các lựa chọn phẫu thuật khác nhau với bạn. Đừng ngần ngại hỏi tại sao một quy trình cụ thể đang được khuyến nghị và kết quả bạn có thể mong đợi.
Các biến chứng. Mặc dù các biến chứng có thể xảy ra trong bất kỳ cuộc phẫu thuật nào, bác sĩ sẽ thực hiện các bước để giảm thiểu rủi ro. Các biến chứng phổ biến nhất của phẫu thuật bao gồm:
- Sự nhiễm trùng
- Chảy máu quá nhiều
- Các cục máu đông
- Thiệt hại cho mạch máu hoặc động mạch
- Trật khớp (thay toàn bộ khớp háng)
- Bất bình đẳng về chiều dài chi (trong tổng số lần thay thế hông)
Bác sĩ sẽ thảo luận về tất cả các biến chứng có thể xảy ra với bạn trước khi phẫu thuật.
Điều trị viêm khớp háng bằng thuốc Đông y
Đông y chữa bệnh xương khớp, viêm khớp háng theo hướng bảo tồn với nguyên tắc điều trị sâu, loại bỏ bệnh từ căn nguyên, đề cao khả năng tự phục hồi của cơ thể. Từ đó vừa loại bỏ triệu chứng bên ngoài, vừa giúp trị bệnh dứt điểm và ngăn ngừa bệnh tái phát.
Y học cổ truyền điều trị viêm khớp háng bằng cách sử dụng các bài thuốc từ thảo dược, gia giảm thành phần và liều lượng phù hợp với từng cơ địa, tình trạng bệnh của mỗi người. Thuốc có tác dụng trừ phong thấp, lưu thông khí huyết và kinh lạc, đồng thời phục hồi ngũ tạng và nâng cao sức khỏe cho người bệnh. Vì vậy, thuốc Đông y không chỉ an toàn mà còn mang lại hiệu quả bền vững.
Một số bài thuốc Đông y nổi tiếng quen thuộc được sử dụng trong điều trị viêm khớp cấp: Độc hoạt tang ký sinh, Bát vị hoàn Quế chi, Thược dược Tri mẫu thang, Quyên tý thang…
Ngày nay, theo kinh nghiệm lâm sàng, kết hợp với thành tựu của y học hiện đại, ĐỘC HOẠT KÝ SINH THANG (ĐHKST) là phương thuốc cổ truyền nổi tiếng được đánh giá cao về hiệu quả điều trị. Theo các nghiên cứu y khoa, ĐHKST có tác dụng rất tốt cho bệnh đau thần kinh tọa, viêm đau xương khớp, thoái hóa khớp. Những bệnh nhân mắc các bệnh xương khớp được cho dùng bài ĐHKST, trong quá trình sử dụng đều tiến triển rất tốt. Nếu bệnh nhân kết hợp kiêng cữ đúng cách thì bệnh có thể giảm 80 – 90%.
Theo PGS.TS Lê Minh Hà – Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, áp dụng bài thuốc ĐHKST chữa đau thần kinh tọa, viêm đau xương khớp đa số bệnh nhân đáp ứng thuốc tốt. Tuy nhiên, khi các nhà khoa học của Viện nghiên cứu phương thuốc Độc hoạt ký sinh thang gia giảm thêm vị Địa liền, Hy thiêm, Thổ phục linh và kết hợp với sáng chế mới của y học thế giới về hoạt chất quý báu cho dịch khớp là Collagen type-II thì cho tác dụng hoàn toàn vượt trội so với công thức ban đầu.
Viên xương khớp Khương Thảo Đan được nghiên cứu bởi INPC – Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam. Với hoạt chất KGA1 kết hợp cùng bài thuốc cổ truyền Độc Hoạt Ký Sinh Thang và collagen type II. Khiến tác dụng của bài thuốc trở nên vượt trội hơn hẳn so với công thức ban đầu, đáp ứng được tam giác khép kín trong việc điều trị đau nhức xương khớp là: GIẢM ĐAU – CHỐNG VIÊM – TÁI TẠO. Đem lại giá trị lâu dài cho người bệnh.
Đặc biệt ở chỗ, PGS.TS Lê Minh Hà đã chiết xuất thành công hoạt chất KGA1 từ cây Địa liền có tác dụng gấp nhiều lần cao Địa liền thông thường giúp chống viêm, giảm đau chữa tê phù, tê thấp, đau nhức hiệu quả. Có thể nói, Khương Thảo Đan chính là sản phẩm kế thừa y học cổ truyền và ứng dụng khoa học hiện đại vào hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp.
Tác dụng bảo vệ sụn khớp được tăng cường một cách tối đa khi phương thuốc được kết hợp Collagen type II. Bằng cách điều chỉnh hệ miễn dịch, Collagen type II không biến tính giúp kháng viêm, giảm đau, nuôi dưỡng và tái tạo mô sụn tại các khớp, chúng đã được chứng minh cho hiệu quả vượt trội hơn hẳn khi dùng Glucosamin và Chondroitin.
Viên xương khớp Khương Thảo Đan là một sản phẩm BVSK có công dụng hỗ trợ:
- Giảm đau nhức xương khớp, hỗ trợ giảm các triệu chứng viêm khớp, đau vai gáy, thoái hóa khớp.
- Làm trơn khớp và phục hồi sụn khớp
- Làm chậm quá trình thoái hóa khớp
Trong quá trình sử dụng, bệnh nhân ăn uống khoa học, rèn luyện thể chất và tuân thủ liệu trình, thì hiệu quả đạt được sẽ cao nhất. Tuy nhiên, cũng tùy theo cơ địa của mỗi người mà biểu hiện công dụng của sản phẩm nhanh chậm khác nhau.
Để mua Khương Thảo Đan chính hãng từ Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam, bạn xem TẠI ĐÂY
Biện pháp phòng bệnh viêm khớp háng
Để hạn chế thấp nhất nguy cơ bị viêm khớp háng cũng như để có được một sức khỏe thật tốt, hãy tham khảo các biện pháp phòng bệnh dưới đây:
1. Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, hợp lý
Người bị viêm khớp háng nên tìm đến các loại thực phẩm dưới đây:
- Thực phẩm chứa chất béo dạng không no giúp ức chế hiện tượng viêm, giảm đau, giảm sưng: cá biển như cá thu, ngừ, trích; dầu thực vật như ô liu, đậu nành, hạnh nhân….
- Thực phẩm giàu canxi giúp bổ sung canxi cần thiết, giúp xương chắc khỏe.
- Hạt và ngũ cốc nhiều chất xơ và vitamin B giúp chống oxi hóa, giảm đau, ngừa thoái hóa: lúa mì, gạo lứt, hạt dẻ, hạnh nhân, hạt bí,…
- Trái cây có nhiều khoáng chất và vitamin cần thiết: bưởi, đào, nho, dưa hấu, lê,…
- Rau xanh: cải bó xôi chứa chất chống oxi hóa cao, giàu vitamin.
- Gia vị: hành, tỏi, gừng, nghệ,…có khả năng kháng viêm và kháng khuẩn
2. Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục thường xuyên là cách để các cơ vận động liên tục, máu lưu thông đến khu vực xương khớp được dễ dàng, đầy đủ. Tập thể dục không chỉ giúp cho cơ bắp của chúng ta dẻo dai, chắc chắn mà còn giúp cho hệ thống xương, đặc biệt là vùng xương háng khỏe mạnh hơn.
Những bài tập như đi bộ đường dài khá hữu ích. Hoặc chúng ta cũng có thể thực hiện thao tác chạy bộ và vận động với một số môn thể thao như cầu lông,…
Ngoài ra bạn cũng nên tập cho mình thói quen đứng thẳng, tránh ngồi lâu, đứng lâu trong một tư thế cố định.
3. Ngăn chặn chấn thương
Ở những người thường xuyên phải vận động, nguy cơ gặp chấn thương cao gấp nhiều lần người bình thường. Chính việc hoạt động nhiều sẽ gây ra áp lực đến sụn và khớp xương khiến chúng dễ bị mài mòn.
Do vậy, chúng ta nên tránh vận động mạnh, kéo dài như leo trèo, hoặc chơi các môn thể thao mạnh khi mà cơ thể chưa đủ khả năng đáp ứng. Không nên luyện tập quá sức bởi điều này có thể khiến bạn gặp chấn thương, viêm đau vùng háng.
4. Bổ sung nước
Nên cung cấp đủ nước cho cơ thể bởi nước giữ vai trò vô cùng quan trọng đối với sự hình thành và phát triển của sụn và phần đầu xương. Cung cấp đủ nước, đủ dưỡng chất là điều cần thiết mà ai cũng có thể thực hiện được. Hãy uống 2 lít nước mỗi ngày để giúp hệ thống xương khớp của cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai.
Những vấn đề sức khỏe liên quan đến khớp háng, đặc biệt là viêm khớp háng sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh. Do đó hãy trang bị cho mình những kiến thức tốt nhất về căn bệnh viêm khớp háng để có thể phòng tránh hiệu quả bạn nhé.
*** Bài viết có sự cố vấn của PGS. TS Lê Minh Hà, hiện nay đang công tác tại Viện Hàn Lâm Khoa Học và Công Nghệ Việt Nam.
